در دنیای امروز، امنیت اطلاعات به یکی از نیازهای اساسی و حیاتی سازمانها و نهادها تبدیل شده است. با توجه به افزایش تهدیدات سایبری و اهمیت حفاظت از اطلاعات در فضای تولید و تبادل اطلاعات، وجود یک نظام منسجم و پایدار برای مدیریت امنیت اطلاعات، ضروری به نظر میرسد.
در ایران اما، اداره کل نما، که مخفف نظام ملی مدیریت امنیت اطلاعات است، مسئولیت تنظیم و توسعه امنیت اطلاعات را به عهده دارد. در این مطلب، همه چیز درباره اداره کل نما، وظایف، اهداف، خدمات ارائهشده و اهمیت آن در دنیای فناوری اطلاعات ایران را بررسی خواهیم کرد.
اداره کل نما چیست؟
اداره کل نما یا نظام ملی مدیریت امنیت اطلاعات، زیرمجموعهای از سازمان فناوری اطلاعات ایران است که مسئولیت ایجاد، پیادهسازی و ساماندهی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات در سطح ملی را برعهده دارد. این اداره، نقش کلیدی در توسعه و پایش امنیت اطلاعات سازمانها و نهادهای مختلف کشور دارد و بهعنوان مرجع اصلی صدور گواهینامههای امنیت اطلاعات و مجوزهای فعالیت در حوزه امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات عمل میکند.
اداره کل نما نهتنها به ارتقاء سطح امنیت اطلاعات در کشور کمک میکند، بلکه با اعتباربخشی به سامانههای مدیریت امنیت اطلاعات، به توسعه دانش و توانمندسازی فعالان حوزه امنیت سایبری نیز میپردازد. اداره کل نما، در چارچوب چشمانداز 1404، بهعنوان مرجع برتر امنیت اطلاعات در منطقه، تلاش میکند که امنیت اطلاعات کشور را به سطحی قابل توجه و پیشرو برساند.
اطلاعات بیشتر را در صفحه مربوطه مشاهده کنید.
ارتباط افتا با اداره کل نما چیست؟
اداره کل نما و افتا دو نهاد کلیدی در حوزه امنیت اطلاعات ایران هستند که با همکاری نزدیک، استانداردهای امنیتی و الزامات قانونی لازم برای سازمانها را پیادهسازی و نظارت میکنند. این اداره بهعنوان زیرمجموعهای از سازمان فناوری اطلاعات ایران، مسئولیت اجرای سیاستهای امنیتی تعیینشده توسط مرکز افتا را دارد و با صدور گواهینامهها و پروانههای مرتبط، به سازمانها و پیمانکاران کمک میکند تا از انطباق با این استانداردها اطمینان حاصل کنند.
مرکز مدیریت راهبردی افتا، تحت نظارت ریاست جمهوری، بهعنوان نهاد سیاستگذار و نظارتی، استانداردها و مقررات امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات را تدوین میکند و این اداره با اجرای این الزامات، در توسعه امنیت سایبری کشور نقش بسزایی ایفا میکند.
تفاوت اداره کل نما با اداره کل ارم چیست؟
اداره کل نما و اداره کل ارم، هر دو نقش مهمی در ارتقای امنیت سایبری ایران دارند، اما حوزههای تخصصی و عملکردی متفاوتی را دنبال میکنند. اداره کل نما (نظام ملی مدیریت امنیت اطلاعات)، زیرمجموعه سازمان فناوری اطلاعات ایران، بر مدیریت و نظارت بر امنیت اطلاعات سازمانها و نهادهای کشور تمرکز دارد و با پیادهسازی استانداردها و صدور مجوزهای فعالیت در حوزههای امنیتی (مدیریتی، عملیاتی، فنی و آموزشی) به ایجاد چارچوبی برای مدیریت امنیت اطلاعات کمک میکند.
در مقابل، اداره کل ارم (اداره کل ارزیابی امنیتی محصولات) به ارزیابی امنیتی محصولات فناوری اطلاعات از قبیل نرمافزارها و سختافزارها میپردازد. این اداره با تدوین پروفایلهای حفاظتی و صدور گواهینامههای امنیتی، تضمین میکند که محصولات فناورانه با استانداردهای ملی و بینالمللی مطابقت داشته و از امنیت بالایی برخوردار باشند. در حالی که اداره کل نما با ارائه ساختارهای مدیریتی و نظارت کلی بر سیستمهای امنیت اطلاعات فعالیت میکند، اداره کل ارم به بررسی دقیق محصولات پرداخته و الزامات امنیتی خاص هر محصول را تعریف و ارزیابی مینماید.
چشمانداز و ماموریت اداره کل نما
چشمانداز اداره کل نما بر آن است که تا سال 1404 شمسی، بهعنوان مرجع برتر مدیریت امنیت اطلاعات در منطقه تبدیل شود. این اداره، بهدنبال ایجاد فضایی رقابتی و فراهمسازی فرصتهای عادلانه برای فعالان حوزه امنیت اطلاعات است. از سوی دیگر، اداره کل نما در پی ایجاد ارزش و گسترش دانش مدیریت امنیت اطلاعات در ایران و در سطح منطقهای است.
ماموریت اداره کل نما شامل ایجاد یک نظام ملی برای مدیریت امنیت اطلاعات، صدور گواهینامههای انطباق برای سامانههای مختلف، ارائه پروانه فعالیت در حوزههای مدیریتی، فنی، عملیاتی و آموزشی و همچنین پایش و نظارت بر دارندگان این پروانهها و گواهینامهها است. با این ماموریت، این اداره بهدنبال آن است که استانداردهای امنیت اطلاعات را در کشور بهصورت منسجم و کارآمد توسعه داده و اجرا کند.
خدمات اداره کل نما
اداره کل نما خدمات متعددی را برای حفظ و ارتقاء امنیت اطلاعات در سطح ملی ارائه میدهد. این خدمات شامل موارد زیر است:
۱. صدور گواهینامه انطباق سیستم مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS)
اداره کل نما با صدور گواهینامههای انطباق، امنیت سیستمهای اطلاعاتی را در سطح ملی تضمین میکند.
۲. ارائه پروانه فعالیت در حوزههای مدیریتی، عملیاتی، فنی و آموزشی
این مجوزها به شرکتها و نهادهایی که قصد فعالیت در حوزه امنیت اطلاعات را دارند، ارائه میشود و امکان فعالیت در حوزههای مختلف امنیت اطلاعات را فراهم میکند.
۳. پایش و نظارت بر عملکرد دارندگان پروانه فعالیت
اداره کل نما بر تمامی شرکتها و سازمانهایی که دارای پروانه فعالیت هستند، نظارت دارد و پایش دقیقی بر تعهدات این سازمانها اعمال میکند.
این خدمات در راستای توسعه و پیادهسازی سیستمهای مدیریت امنیت اطلاعات به کار میرود و به افزایش سطح امنیت اطلاعات سازمانهای مختلف در کشور کمک شایانی میکند.
مزایای استفاده از خدمات اداره کل نما
استفاده از خدمات اداره کل نما برای سازمانها و نهادهای مختلف کشور، مزایای متعددی به همراه دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- ایجاد اطمینان و امنیت در سطح ملی: خدمات اداره کل نما به سازمانها کمک میکند تا با پیادهسازی استانداردهای امنیت اطلاعات، از اطلاعات خود محافظت کنند.
- رتبهبندی و اعتباربخشی به شرکتها و نهادهای فعال در حوزه امنیت اطلاعات: این اداره با رتبهبندی شرکتها و ارائه پروانههای مختلف، به دولت و سازمانها امکان انتخاب پیمانکاران معتبر را فراهم میکند.
- گسترش فرهنگ مدیریت امنیت اطلاعات: با فعالیتهای اداره کل نما، سازمانها به اهمیت امنیت اطلاعات پی میبرند و تلاش بیشتری برای حفظ اطلاعات خود انجام میدهند.
فرآیند درخواست و تمدید پروانههای اداره کل نما
سازمانها و نهادهایی که قصد دریافت خدمات یا پروانه از اداره کل نما دارند، باید از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند یا درگاه ملی مجوزهای کشور درخواست خود را ثبت کنند. کد اخذ شده از درگاه ملی مجوزها تنها 24 ساعت اعتبار دارد، بنابراین متقاضیان باید در این بازه زمانی مدارک خود را بارگذاری کنند.
فرآیند دریافت پروانه فعالیت معمولاً 30 تا 45 روز طول میکشد، اما این مدت زمان ممکن است بسته به نوع گرایش و حجم درخواستها متفاوت باشد. برای تمدید پروانه، دارندگان پروانه باید حداقل دو ماه قبل از اتمام اعتبار پروانه، درخواست تمدید خود را به این اداره ارائه کنند.
شرایط و مراحل ارزیابی در اداره کل نما
اداره کل نما، برای شرکتها و افرادی که قصد فعالیت در حوزه امنیت اطلاعات را دارند، فرآیند ارزیابی خاصی را انجام میدهد. در این ارزیابی، شاخصهای تخصصی و توانمندیهای فنی، مدیریتی و عملیاتی مورد بررسی قرار میگیرد. کارشناسان فنی معرفیشده از سوی شرکتها نیز باید در آزمونهای کتبی و مصاحبههای تخصصی شرکت کنند.
در صورتی که شرکتی موفق به اخذ پروانه نشود، میتواند درخواست خود را مجدداً ثبت کند، مشروط بر اینکه الزامات اولیه را رعایت کرده باشد. همچنین، اگر پرسنل تایید شده یک شرکت تغییر یابند یا شرایطی ایجاد شود که امتیازات شرکت را تحت تاثیر قرار دهد، این اداره ممکن است وضعیت پروانه شرکت را مجدداً ارزیابی کرده و نتیجه نهایی را اعلام کند.
اهمیت اداره کل نما در توسعه امنیت اطلاعات کشور
اداره کل نما با ارائه استانداردهای امنیتی، فرهنگسازی و تشویق سازمانها به پیادهسازی سیستمهای امنیتی، به توسعه امنیت اطلاعات در کشور کمک میکند. این نهاد بهعنوان یک مرجع رسمی در زمینه مدیریت امنیت اطلاعات، در افزایش آگاهی عمومی و تقویت فرهنگ امنیت اطلاعات نقش موثری دارد.
همچنین، این اداره با ایجاد سیستمهای رتبهبندی، به رقابت سالم در بین شرکتهای فعال در حوزه امنیت اطلاعات کمک کرده و فرصتهای شغلی بیشتری در این حوزه ایجاد میکند.
چالشها و نیازهای آینده اداره کل نما
با توجه به رشد سریع فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، اداره کل نما با چالشهای جدیدی در آینده روبهرو خواهد شد. از جمله این چالشها میتوان به نیاز به بهروزرسانی مداوم استانداردهای امنیتی، مقابله با تهدیدات پیشرفته سایبری و ایجاد زیرساختهای لازم برای حمایت از شرکتهای نوآور در این حوزه اشاره کرد.
با این حال، این اداره با بهکارگیری روشهای نوین و بهرهمندی از دانش بومی و بینالمللی، در پی توسعه و تقویت ساختار امنیتی کشور است.